Ο Ρόλος των Βιβλιοθηκών στην Εκπαίδευση των ΑμεΑ: Ελληνική και Διεθνής Πραγματικότητα

Abstract

Οι υπηρεσίες της βιβλιοθήκης ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος μπορούν να θεωρηθούν οι σημαντικότερες στο βαθμό που έχουν άμεση αλληλεπίδραση με την εκπαιδευτική διαδικασία των ΑμεΑ και διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο στις ζωές τους πολλαπλώς. Κάθε βιβλιοθήκη μπορεί να προσαρμόσει και να εμπλουτίσει τις υπηρεσίες της έτσι ώστε να απευθύνεται και να εξυπηρετεί ισότιμα τους χρήστες με αναπηρίες, να αναθεωρήσει την πολιτική, την κουλτούρα και την δομή της προκειμένου να αγκαλιάσει τα ΑμεΑ, να οργανώσει εκ νέου υπηρεσίες που να ενθαρρύνουν και να ευνοούν τη χρήση της και να υιοθετήσει υποστηρικτικές τεχνολογίες για την επίτευξη της ισότιμης πρόσβασης για όλους. Στην παρούσα εισήγηση θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα έρευνας με ερωτηματολόγια που εστάλησαν σε ελληνικές βιβλιοθήκες. Στην έρευνα αυτή εξετάζονται οι κάτωθι παράμετροι οι οποίες απεικονίζουν την ελληνική πραγματικότητα: - Ο ρυθμός χρήσης των ελληνικών βιβλιοθηκών από χρήστες με αναπηρίες τα τελευταία χρόνια - Κατά πόσο οι ελληνικές βιβλιοθήκες πλαισιώνονται με εκπαιδευμένο προσωπικό, με κατάρτιση επί των αναπηριών; - Αν αυτές προσαρμόζουν τις υπηρεσίες τους (π.χ. διαφορετικές περίοδοι δανεισμού για ΑμεΑ, εξαιρέσεις από πρόστιμα) και ποιες είναι οι πιο συχνά συναντώμενες προδιαγραφές προσβασιμότητας που πληρούν; - Τι εμπόδια αντιμετωπίζουν τα ΑμεΑ μέσα στις βιβλιοθήκες; - Αν οι βιβλιοθήκες διαθέτουν πολιτική η οποία να προβλέπει και να συμπεριλαμβάνει τα ΑμεΑ; - Διαθέτουν συλλογές και υλικό εναλλακτικής-προσβάσιμης μορφής (π.χ. βιβλία μπράιγ, ομιλούντα βιβλία, κ.ά.); - Παρέχουν υποστηρικτικές τεχνολογίες και τεχνολογικά μέσα που να εγγυώνται την πρόσβαση των ΑμεΑ και σε τι βαθμό; - Διαθέτουν εναλλακτικές μεθόδους διανομής υπηρεσιών π.χ. προγράμματα για άτομα με αναπηρίες καθηλωμένα στο σπίτι; - Ποιες είναι οι πηγές χρηματοδότησης των ειδικών υπηρεσιών και του απαραίτητου εξοπλισμού για ΑμεΑ; - Πόσο προσβάσιμες είναι οι ιστοσελίδες των ελληνικών βιβλιοθηκών; Κατόπιν παρουσίασης της ελληνικής πραγματικότητας, θα γίνει μια σύντομη αντιπαραβολή με τη διεθνή περιγράφοντας τις υπηρεσίες πληροφόρησης για ΑμεΑ σε Ευρώπη, Ασία, ΗΠΑ και Αυστραλία και δίνοντας μια πλήρη εικόνα για τη σχέση των βιβλιοθηκών και των χρηστών τους με αναπηρίες. Τέλος, κατόπιν μελέτης της διεθνούς βιβλιογραφίας θα αναφερθούν χαρακτηριστικά παραδείγματα που έχουν διαδραματιστεί μέσα στο χώρο των βιβλιοθηκών και τονίζουν πόσο οι απροσπέλαστες βιβλιοθήκες μπορούν να σταθούν εμπόδιο στην εκπαίδευση των ΑμεΑ (π.χ. φοιτητές που εγκατέλειψαν τις σπουδές τους επειδή η βιβλιοθήκη τους δεν διέθετε κανένα βιβλίο σε προσβάσιμη μορφή, κ.ά.) και θα δοθούν κάποιες βασικές συστάσεις-προτάσεις προς τις βιβλιοθήκες προκειμένου να ενισχύσουν την εκπαιδευτική διαδικασία.