Η αξιοποίηση της σχολικής βιβλιοθήκης στην εκπαιδευτική διαδικασία και τον πληροφοριακό γραμματισμό: ένα διδακτικό παράδειγμα στο μάθημα της Ιστορίας

Abstract

Η παρούσα έρευνα φιλοδοξεί να παρουσιάσει τη σπουδαιότητα της ενσωμάτωσης της σχολικής βιβλιοθήκης στην εκπαιδευ- τική διαδικασία ως συμπληρωματικό και ενισχυτικό μέσο διδασκαλίας, το οποίο ενισχύει το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών και εξελίσσει το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα. Η βιβλιοθήκη αποτελεί μέσο και ακρογωνιαίο λίθο της ενεργούς αναζήτη- σης, καθώς προσφέρει στον μαθητή τη δυνατότητα να εξοικειωθεί με την αναζήτηση της πληροφορίας και σε άλλα μέσα εκτός του σχολικού εγχειριδίου. Επιπλέον, αποτελεί έναν μαθησιακό χώρο που προσφέρει εναλλακτικούς και ελκυστικούς τρόπους προσέγγισης της γνώσης, προσαρμοσμένο συγχρόνως στις ανάγκες των νεαρών χρηστών της. Επίσης, είναι ένα «φυσικό» εκπαιδευτικό περιβάλλον που ενθαρρύνει τους μαθητές για ανεξάρτητη έρευνα και ανακάλυψη, διευκολύνοντας τη χρήση των Nέων Τεχνολογιών εντός και εκτός σχολείου. Ο μαθητής εκπαιδεύεται στην αναζήτηση, εύρεση, κριτική αξιολόγηση της πλη- ροφορίας και, κατόπιν, στην αξιοποίησή της με αποτελεσματικό τρόπο, ώστε να καταστεί χρήσιμη για την έρευνά του, αποκτά με άλλα λόγια πληροφοριακό γραμματισμό που κρίνεται απαραίτητος για τις απαιτήσεις του 21ου αιώνα. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε ο εκσυγχρονισμός των βιβλιοθηκών με στόχο να ανταποκρίνονται στις ψηφιακές προκλήσεις του αιώνα μας. Η ψηφιοποίηση βιβλίων, συλλογών αλλά και άλλου έντυπου υλικού, καθώς και η δημιουργία ψηφιακών βιβλιοθηκών διαφυλάσσει την πολιτιστική μας κληρονομιά και συμβάλλει αποφασιστικά στη διάδοση της γνώσης και της πληροφορίας που σήμερα συντελείται με καταιγιστικούς ρυθμούς. Τα πλεονεκτήματα από την ενσωμάτωση της βιβλιοθήκης στη διδακτική πρά- ξη είναι πολλαπλά, τόσο για τον εκπαιδευτικό όσο και για τον μαθητή. Συγκεκριμένα, ο μαθητής μαθαίνει «πώς να μαθαίνει», πώς να διαχειρίζεται και να αξιοποιεί την εκάστοτε πληροφορία με τη διαδικασία της αυτομόρφωσης και ο διδάσκων αυξάνει τις πιθανότητες επίτευξης των διδακτικών του στόχων. Οι έρευνες έχουν αποκαλύψει ότι τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα είναι σπουδαία και για τους δύο. Επιπροσθέτως, δημιουργείται ένα σχολικό περιβάλλον ικανό να εφοδιάσει τους μαθητές με διά βίου εκπαιδευτικές δεξιότητες, απαραίτητες για την κοινωνία της πληροφορίας, και να διαμορφώσει ολοκληρωμένες προ- σωπικότητες και υπεύθυνους πολίτες. Η διδασκαλία ξεφεύγει από την παραδοσιακή της μορφή, η μονολιθική χρήση του ενός εγχειριδίου περιορίζεται, η στείρα αποστήθιση εγκαταλείπεται, και ο μαθητής αναλαμβάνει ενεργό ρόλο, καθώς διευρύνει τους ορίζοντές του αναζητώντας μόνος του τη γνώση και έτσι καλύπτοντας τις πληροφοριακές του ανάγκες.