Τσιάρτας Ανδρέας - Αφήγηση 314-317

Abstract

PIK 1 Εκπομπή: "To Έπος της ΕΟΚΑ "Συνέντευξη Άγγελου Κοτσώνη με Ανδρέα Τσιάρτα. Τομεάρχη Λευκωσίας. Ερ: θα μπορούσατε να δώσετε μια γενική αναφορά για τη συμμετοχή της μαθητικής νεολαίας στον απελευθερωτικό αγώνα, στον τομέα κρούσεων; Απ: Οι μαθητές πρόσφεραν σημαντικές υπηρεσίες και στον τομέα κρούσεως. Κτυπούσαν με χειροβομβίδες κυρίως, κινητούς ή ακίνητους στόχους ή με μικρά όπλα εντός της πόλης, περίστροφα και πιστόλια. Η πατριωτική θέρμη, η αυτοθυσία και ο απελευθερωτικός παλμός ήταν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νεολαίας μας. Παράλληλα, μαθητές αναλάμβαναν αποστολές αντικατασκοπείας ενώ πρωταγωνιστούσαν στις μαζικές εξορμήσεις, τις διαδηλώσεις, τις συγκρούσεις με τους Άγγλους και τους Τούρκους επικουρικούς. Την προσφορά της νεολαίας εξυμνεί με διάφορους τρόπους και ο Αρχηγός της ΕΟΚΑ Γεώργιος Γρίβας - Διγενής. Μόνο τη μάχη του Παγκυπρίου ν' αναφέρει κανείς, μπορεί να δώσει σε μεγάλο βαθμό τη σημασία της μαθητιώσας νεολαίας στον αγώνα μας. Ερ: Μιλήσατε για τους μαθητές των ομάδων κρούσεων. Υπήρχαν πολλές τέτοιες ομάδες στο Παγκύπριο Γυμνάσιο για παράδειγμα; θα μπορούσατε να αναφερθείτε σε συγκεκριμένο παράδειγμα; Απ: Στο Παγκύπριο, την εποχή της Τομεαρχίας μου ήταν η ομάδα του Γιάννη Σπανού. Τα περισσότερα από τα μέλη της ήταν μαθητές της Πέμπτης και έκτης τάξης, οι ακόλουθοι: Γιάννης Σπανός, Αλέκος Μαυρομμάτης, Άντης Μαυρομάτης, Παναγιώτης Παναγίδης, Σαββάκης Κωνσταντίνου, Δημητράκης Ανδρονίκου, Μιχάλης Παπαδόπουλος, Κωνσταντίνος Ανδρέου, Λουκάς Πουρουλής, Λάμπρος Πελεκάνος. Στην ομάδα στρατολογήθηκαν και εξωσχολικοί, όπως ο Νίκος Σαμψών, ο Χρίστος Χρίστου και άλλοι. Ερ: Τι έκαναν οι αγωνιστές μαθητές των ομάδων κρούσεων; Απ: Παρακολουθούσαν στόχους, σχεδίαζαν επιθέσεις, εκτελούσαν επιθέσεις. Ήταν πολύπλευρη η δράση τους. Ερ: Αυτοί οι μαθητές πώς εκπαιδεύονταν; Ποιος τους δίδασκε την τεχνική του πολέμου, την χρησιμοποίηση των όπλων; Απ: Ο Ομαδάρχης, ο Γιάννης Σπανός κι ο βοηθός Ομαδάρχης, Αλέκος Μαυρομμάτης ανήκαν στα μάχιμα τμήματα της Γιαλούσας. Είχαν πείρα και γνώση. Έτσι εκπαίδευαν τους άλλους. Ερ: Τι είδους χειροβομβίδες χρησιμοποιούσαν; Τύπου υδροσωλήνος, επιτόπιας κατασκευής. Με φυτίλι και σπίρτα. Ερ: Πώς γινόταν η διακίνηση των βομβών; Απ: 0 Ομαδάρχης τις παραλάμβανε από το Σύνδεσμο, από τον Ηρόδοτο Χριστοφίδη, που είχε το περίπτερο στην Αλάμπρα. Γίνονταν και ειδικές αποστολές με συνδέσμους. Ερ: Πώς γινόταν η επικοινωνία; Απ: Είτε με προσωπική επαφή του Ομαδάρχη με τον Τομεάρχη ή με Συνδέσμους και ανταλλαγή επιστολών. Ερ: Είχαν αποτελέσματα στη δράση τους αυτοί οι νέοι; Είχαν απώλειες; Απ: Βέβαια. Εκτέλεσαν εντυπωσιακές αποστολές με βόμβες. Από πλευράς απωλειών συνελήφθη ένας μαθητής που βοήθησε σε επίθεση και καταδικάστηκε σε πολυετή φυλάκιση, ο Μιχαλάκης Ιακωβίδης. Εξάλλου καταζητήθηκαν και συνελήφθηκαν ο Γιάννης Σπανός κι ο Αλέκος Μαυρομμάτης. Κρατήθηκαν στα Κρατητήρια για δυο χρόνια, μέχρι το τέλος του Αγώνα. Ερ: Στο εκτελεστικό ανήκαν και μαθητές; Απ: Μάλιστα. Στη μια από τις ομάδες εκτελεστικού έδρασαν και μαθητές. Στην ομάδα Αχιλλέα Ιάσονος. Ο Τάκης Ιωάννου, ο Ανδρέας Μουγής ήταν μαθητές του Παγκυπρίου Γυμνασίου. Εξάλλου ο Γιάννης Σπανός κι ο Αλέκος Μαυρομμάτης είχαν ενταχθεί και στην ομάδα Εκτελεστικού του Αχιλλέα Ιάσονος. Επί πλέον η ομάδα τους επιστρατευόταν σε αποστολές του εκτελεστικού του Αχιλλέα. Ερ: Σε πόσες αποστολές εκτελεστικού πήραν μέρος; Απ: Σε τέσσερις τουλάχιστον στη Λευκωσία. Ερ: Υπάρχει κατάλογος των μελών της ομάδας αυτής του εκτελεστικού; Απ: Μάλιστα. Οι ακόλουθοι: Αχιλλέας Ιάσονος, Τάκης Ιωάννου, Σοφοκλής Σοφοκλέους, Λουκής Καρανίκης, Γιαννάκης Σπανός, Αλέκος Μαυρομμάτης, Γιαννάκης Λαζαρίδης. Ερ: Στη Λευκωσία δρούσε και άλλη ομάδα Εκτελεστικού; Απ: Ναι. Τα μέλη της δεν ήταν μαθητές, αλλά εργαζόμενοι, μεγαλύτερης ηλικίας. Στις ομάδες κρούσεων και Εκτελεστικού αγωνίστηκαν και μαθήτριες; Απ: Ναι. Όχι μόνο του Παγκυπρίου Γυμνασίου αλλά και άλλων σχολείων. Η Αλίκη Στρογγυλού, η Αυγή Γεωργιάδου, η Ελένη Χριστοφορίδου, η Μαλάμω Λύρα, η Μαρούλα Μαρκίδου και άλλες νέες που από τα μαθητικά θρανία μετακινούνταν στους τομείς επικίνδυνων εξορμήσεων. Συνελήφθηκαν, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν.