Ψηφιοποιημένο Αρχείο Ελληνικής Μουσικής: από την απομόνωση στην εποχή των δικτύων και της διάδοσης της πληροφορίας

Abstract

Το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» διαθέτει 17 αρχεία Ελλήνων συνθετών και καλλιτεχνών τα περισσότερα εκ των οποίων είχαν περιγραφεί σε ένα πρωταρχικό στάδιο με βάση τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται σε θεματικούς καταλόγους μουσικών έργων και συνθετών, με κύρια μέριμνα την αποτύπωση όλων εκείνων των στοιχείων που θα ήταν χρήσιμα στους αναγνώστες προκειμένου να φέρουν εις πέρας μια μουσικολογική επιστημονική έρευνα. Η περιγραφή αυτή αποτέλεσε τη βάση για την τεκμηρίωση κάποιων εξ’ αυτών των αρχείων που ψηφιοποιήθηκαν αργότερα προκειμένου να ενταχθούν στις ψηφιοποιημένες συλλογές της βιβλιοθήκης, Το μοντέλο αυτό αρχικά θεωρήθηκε ιδανικό όμως οι ραγδαίες εξελίξεις στον τομέα των ψηφιακών βιβλιοθηκών άλλαξαν τα δεδομένα. Η όλο και αυξανόμενη ανάπτυξη των ψηφιακών συλλογών και βιβλιοθηκών που παρατηρείται κατά τα τελευταία χρόνια συνοδεύτηκε από την δημιουργία μιας ποικιλίας σχημάτων μεταδεδομένων, καθ’ ένα από τα οποία σχεδιάστηκε με βάση τις απαιτήσεις και τις ανάγκες συγκεκριμένων συλλογών και κοινοτήτων χρηστών. Κατά τη δημιουργία μεγάλων ψηφιακών Βιβλιοθηκών ή αποθετηρίων το βασικό πρόβλημα που προκύπτει είναι ότι οι συμμετέχοντες φορείς τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούν διαφορετικά σχήματα μεταδεδομένων και μεθόδους περιγραφής για τη δημιουργία των εγγραφών τους. Οι περισσότεροι χρήστες δεν γνωρίζουν και δεν χρειάζεται να γνωρίζουν ή να κατανοούν τη δομή μιας ψηφιακής βιβλιοθήκης. Στην πραγματικότητα όμως αντιμετωπίζουν δυσκολίες κατά την ανάκτηση της πληροφορίας. Η διαφορετικότητα των προτύπων που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή ποικίλων τύπων πηγών, μερικές φορές ακόμα και μέσα στην ίδια ψηφιακή βιβλιοθήκη ή αποθετήριο θέτει συγκεκριμένες προκλήσεις τόσο για τους χρήστες όσο και σε αυτούς που είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση αυτών των πηγών. Για το λόγο αυτό έχουν αναπτυχθεί διάφορες μέθοδοι και πρακτικές για την επίτευξη της διαλειτουργικότητας ώστε να είναι δυνατή η ανταλλαγή και ο διαμοιρασμός των δεδομένων που έχουν δημιουργηθεί σύμφωνα με διαφορετικά σχήματα μεταδεδομένων και να επιτρέπεται έτσι η διασυλλογική αναζήτηση. Στην παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζονται οι βασικότερες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη της διαλειτουργικότητας καθώς επίσης και μια περιγραφή τόσο του αρχικού μοντέλου καταγραφής όσο και αυτού που επιλέχθηκε τελικά προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της διαλειτουργικότητας στις ψηφιοποιημένες συλλογές της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη».