Πληροφορικός Γραμματισμός: δημιουργώντας αυτόνομους και κριτικούς διαχειριστές της πληροφόρησης για τον 21ο αιώνα

Abstract

Αποτελεί κοινό τόπο ότι ο σημερινός κόσμος χαρακτηρίζεται από έντονες κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές και όλο και αυξανόμενους ρυθμούς τεχνολογικών και επιστημονικών εξελίξεων. Και αποτελεί κοινή λογική ότι τα άτομα που έχουν αναπτύξει αποτελεσματικές στρατηγικές για την αυτομόρφωσή τους μπορούν να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις που συνεπάγονται οι ραγδαίες αυτές αλλαγές. Με την έκρηξη του όγκου των πληροφοριών που έχουν επιφέρει οι νέες τεχνολογίες πληροφόρησης και επικοινωνίας, ο «πληροφορητικός γραμματισμός» (information literacy) -έννοια άγνωστη μέχρι χτες - αποτελεί σήμερα ίσως τον κρισιμότερο άξονα των δεξιοτήτων που χρειάζεται να αναπτύξει το άτομο ως εφόδιο για τη δια βίου εκπαίδευση του και για τη συμμετοχή του στην κοινωνία. Ο πληροφορητικός γραμματισμός αναφέρεται σε μία διαδικασία διαχείρισης του πολυσύνθετου σημερινού πληροφοριακού περιβάλλοντος - εξ ου «πληροφορητικός» από το πληροφορώ και την πληροφόρηση. Περιλαμβάνει γνώσεις, στρατηγικές, δεξιότητες, και στάσεις που είναι απαραίτητες ώστε το άτομο να μπορεί να εντοπίζει, να αξιολογεί, να οργανώνει και να αξιοποιεί την πληροφορία. Αποσκοπεί στην αξιοποίηση της πληροφόρησης για τη μάθηση, την επίλυση προβλημάτων και τη λήψη αποφάσεων στους πολλαπλούς τομείς δραστηριότητας του σύγχρονου ανθρώπου, οι οποίοι συνεχώς εξελίσσονται: εκπαίδευση, εργασία, δημόσια και ιδιωτική ζωή. Το πολυσύνθετο σημερινό πληροφοριακό περιβάλλον, με κύριο σημείο αναφοράς το Διαδίκτυο, απαιτεί αποτελεσματικούς, κριτικούς και αυτόνομους «διαχειριστές της πληροφόρησης» για να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις συνθήκες που διαμορφώνονται στο πλαίσιο αυτών των εξελίξεων. Βασικός συντελεστής της προσπάθειας καλλιέργειας αυτόνομων και κριτικών διαχειριστών της πληροφόρησης είναι η εφαρμογή νέων προτύπων εκπαίδευσης πού βασίζονται στην ενεργητική μάθηση και στη χρήση πολλαπλών πηγών. Οι ακαδημαϊκές και άλλες βιβλιοθήκες βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας. Στόχος είναι να καταστεί η βιβλιοθήκη ένα δημιουργικό περιβάλλον στο οποίο καλλιεργείται ο πληφοροφορητικός γραμματισμός ως κριτική αναζήτηση και παρέχονται οι υπηρεσίες που υποστηρίζουν τους νέους στο να βιώνουν τη μετατροπή της πληροφορίας σε προσωπική γνώση και να γίνουν ικανοί «διαχειριστές» της δια βίου μάθησης τους. Για την επίτευξη αυτού του στόχου προαπαιτείται γόνιμη συνεργασία των βιβλιοθηκονόμων και των μελών του διδακτικού-εκπαιδευτικού προσωπικού