Η ψηφιοποίηση του Αρχείου Ελληνικής Μουσικής: πρακτικές και προβληματισμοί

Abstract

Η συλλογή της Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» περιλαμβάνει μέχρι στιγμής 12 αρχεία Ελλήνων συνθετών και μουσικών, εκ των οποίων 7 εντάχθηκαν στο χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα ψηφιοποίησης της «Κοινωνίας της Πληροφορίας». Τα αρχεία αυτά αποτελούνται από μουσικά χειρόγραφα, ιστορικά κείμενα, έντυπες παρτιτούρες, ακουστικό και οπτικοακουστικό υλικό. Αυτή η ποικιλομορφία καθιστά την ψηφιοποίηση πολύπλοκη και σαφώς τη διαφοροποιεί από τις ανάλογες διαδικασίες των υπολοίπων φορέων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Η διαδικασία της ψηφιοποίησης των αρχείων διακρίνεται σε τρία στάδια. Το πρώτο αφορά τη δημιουργία μιας ενιαίας βάσης δεδομένων η οποία περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες από τις προϋπάρχουσες καταγραφές των αρχείων, αλλά τις διαχειρίζεται με έναν τρόπο φιλικό προς τους χρήστες. Για παράδειγμα έγινε μια διάκριση των πληροφοριών που κρίθηκαν απαραίτητες για το σύνολο των χρηστών και των πληροφοριών που είναι χρήσιμες μόνο για το προσωπικό της βιβλιοθήκης. Η ψηφιοποίηση του υλικού αποτελεί το δεύτερο στάδιο, το οποίο βρίσκεται εν εξελίξει και περιλαμβάνει τη χρήση διαφορετικών μέσων και μεθόδων για κάθε ένα από τα είδη των αρχείων που προαναφέραμε. Συγχρόνως απαιτείται η συνεργασία με επιστήμονες και τεχνικούς διαφορετικών ειδικοτήτων (μουσικολόγους, ιστορικούς, ηχολήπτες), ικανούς να αντιμετωπίζουν με τον ιδανικότερο τρόπο τα προβλήματα που προκύπτουν εξαιτίας της ιδιαιτερότητας του υλικού. Την ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης διαδέχεται η διάθεση του υλικού στο κοινό και η δημιουργία μια πύλης (vertical portal). Εφαρμόζοντας κάποια ενδεικτικά παραδείγματα, ενσκήπτουν προβληματισμοί σε σχέση με τις συνθήκες μέσα στις οποίες το κοινό θα έχει πρόσβαση στο υλικό, χωρίς όμως να θίγονται τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών καθώς επίσης και οι όροι λειτουργίας της Βιβλιοθήκης.