Αναπαράσταση και διαχείριση χρονικά εξαρτώμενης πληροφορίας στις πολιτιστικές συλλογές

Abstract

Ο χρόνος αποτελεί μια ουσιώδη παράμετρο για τη διαχείριση και την οργάνωση πολιτιστικών συλλογών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η παράμετρος του χρόνου επηρεάζει σημαντικά δυο κύρια χαρακτηριστικά μιας λαογραφικής συλλογής, το περιεχόμενο και το διαχειριστικό (ερμηνευτικό) πλαίσιο. Σε μια λαογραφική συλλογή ο όρος περιεχόμενο αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη ιστορική περίοδο η οποία πρέπει να αναπαρασταθεί, καθώς επίσης και στη δυναμική εξέλιξη της ίδιας της συλλογής, δηλαδή στα έθιμα και στα στοιχεία της προφορικής παράδοσης, τα οποία υπόκεινται σε συνεχείς αλλαγές με το πέρασμα του χρόνου. Από την άλλη, ο όρος διαχειριστικό (ερμηνευτικό) πλαίσιο αναφέρεται σε μια σειρά αλλαγών, οι οποίες μπορούν να συμβούν στη διάρκεια ζωής μιας συλλογής. Τέτοιου είδους αλλαγές μπορούν να είναι η προσθήκη ή αφαίρεση μιας υπό-συλλογής, ή η προσθήκη ενός νέου προτύπου μεταδεδομένων που θα χρησιμοποιηθεί για την περιγραφή ενός συγκεκριμένου τύπου υλικού της συλλογής. Σε κάθε περίπτωση, τέτοιες αλλαγές πρέπει να καταγραφούν για ποικίλους λόγους, όπως για λόγους διαχείρισης ή διατήρησης. Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι τα πρότυπα μεταδεδομένων για την περιγραφή πολιτιστικών συλλογών πρέπει να παρέχουν δυνατότητες διαχείρισης και αναπαράστασης του χρόνου, έτσι ώστε οι ίδιες οι συλλογές ως οντότητες να είναι ευέλικτες και εύκολα διαθέσιμες στους χρήστες και στους διαχειριστές. Για την αναπαράσταση χρονικά εξαρτώμενης πληροφορίας με έναν τρόπο πιο συμπαγή και σαφώς πιο ευέλικτο, προτείνουμε μια επέκταση του βασικού μοντέλου της RDF, το οποίο ονομάζουμε πολυδιάστατη RDF (MRDF). Η MRDF αποτελεί έναν ιδιαίτερα εκφραστικό και δυνατό φορμαλισμό ο οποίος παρέχει τη δυνατότητα απεικόνισης χρονικά εξαρτώμενης πληροφορίας με τρόπο εύχρηστο και αποδοτικό. Οι γράφοι MRDF μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την απεικόνιση του ιστορικού αλλαγών των συμβατικών γράφων RDF και για αυτό καθίστανται ιδανικοί για την αναπαράσταση της εξέλιξης των μοντέλων μεταδεδομένων που περιγράφουν πολιτιστικές συλλογές. Σε αυτήν την εργασία δίδεται ιδιαίτερη σημασία στην προβολή των λόγων για τους οποίους η αναπαράσταση και η διαχείριση του χρόνου είναι απαραίτητη για τη διαχείριση συλλογών. Τέλος, εφαρμόζουμε την MRDF σε ένα προφίλ εφαρμογής (application profile) για την περιγραφή μιας λαογραφικής συλλογής, σε επίπεδο συλλογής και παρουσιάζουμε συγκεκριμένες περιπτώσεις, στις οποίες η MRDF δίνει τη δυνατότητα παρακολούθησης των αλλαγών αυτής.