Αναδιοργάνωση των υπηρεσιών κυκλοφορίας του υλικού στην ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη: διασφαλίζοντας την πληροφορία ως δημόσιο αγαθό

Abstract

Σημαντικές για τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες, ακόμη και σήμερα, είναι οι υπηρεσίες κυκλοφορίας υλικού (δανεισμοί - επιστροφές - κρατήσεις - ανανεώσεις) κυρίως βιβλιακού, στους εγγεγραμμένους χρήστες. Οι περισσότερες ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες δίνουν αυτή τη δυνατότητα στα μέλη τους, απασχολώντας ταυτόχρονα ένα μεγάλο μέρος του προσωπικού τους. Η βιβλιοθήκη του Παντείου Πανεπιστημίου, ανοιχτής πρόσβασης, με δυνατότητα χρήσης από όλους τους πολίτες, δανειστική για όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής της κοινότητας, απαριθμεί 18.000 χρήστες και καταγράφει ετησίως 190.000 κινήσεις - πράξεις στο γραφείο δανεισμού έναν από τους υψηλότερους αριθμούς στον ελληνικό ακαδημαϊκό χώρο. Το τελευταίο διάστημα - και ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που βιώνουν και τα μέλη της Πανεπιστημιακής Κοινότητας - παρατηρήθηκε η αύξηση της κυκλοφορίας του υλικού και της κίνησης των χρηστών της βιβλιοθήκης. Με βάση τα παραπάνω και προκειμένω να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες η Βιβλιοθήκη προχώρησε στην αναδιοργάνωση των υπηρεσιών της και στην αναθεώρηση του κανονισμού χρήσης με νέα κριτήρια και αρχές που να συνάδουν με τις νέες συνθήκες. Η παρούσα εργασία θα επιχειρήσει να αναδείξει ολόκληρη την πορεία αυτής της αναδιοργάνωσης, τους προβληματισμούς, τις επιφυλάξεις, τις μεθόδους αξιολόγησης τους και τέλος τις πολιτικές με βάση τις οποίες γράφτηκε ο νέος κανονισμός χρήσης της βιβλιοθήκης. Πιο συγκεκριμένα, θα παρουσιαστεί η ακολουθία δράσεων που συνδυάζει τα διοικητικά μέσα διαχείρισης της συγκυρίας, τη χρήση τεχνικών ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης των διαμορφωμένων στάσεων εντός της κοινότητας των χρηστών, σε συνδυασμό πάντα με την εμπλοκή τόσο των θεσμικών ρόλων όσο και με την ενεργοποίηση και αξιοποίηση των κοινωνικών διαθεσιμοτήτων. Θα παρουσιαστεί τέλος, πως όλη αυτή η ακολουθία δράσεων εκβάλλει στο σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας σειράς νέων υπηρεσιών αυτοματοποιημένης αλλά και απομακρυσμένης εξυπηρέτησης χρηστών. Κυρίως όμως θα επιδιωχθεί να αναλυθούν η φιλοσοφία και οι πρακτικές του νέου κανονισμού, ως μέσο προκειμένου η Βιβλιοθήκη να ανταποκριθεί με πιο δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο στις ανάγκες των χρηστών, αλλά και στη διασφάλιση της δημόσιας χρήσης της πληροφορίας.