Πρόταση και παρουσίαση μοντέλου Συνεργατικής Καταλογογράφησης στα πλαίσια του Συλλογικού Καταλόγου των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών

Abstract

Η κοινότητα των ελληνικών βιβλιοθηκών, από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, επεδίωκε μορφές συνεργασίας, καθώς και τη δημιουργία συλλογικού καταλόγου (αρχικά έντυπου) που θα προσέφερε τη δυνατότητα αναζήτησης βιβλιογραφίας και εντοπισμού του επιθυμητού υλικού σε εθνικό επίπεδο. Λόγω έλλειψης πόρων αλλά κυρίως συντονιστικού οργάνου, οι επιδιώξεις αυτές ουδέποτε υλοποιήθηκαν. Οι βιβλιοθήκες παρέμειναν απομονωμένες μεταξύ τους, σε επίπεδο κοινών καταλογογραφικών πρακτικών και δημιουργίας βιβλιογραφικών αρχείων, για πολλά χρόνια (μέχρι το τέλος της δεκατετίας ’90). Κυρίως όμως δεν αναπτύχθηκαν ελληνικά βιβλιοθηκονομικά εργαλεία και η προσαρμογή κάποιων ξένων στα ελληνικά (Θεματικές Επικεφαλίδες Εθνικής Βιβλιοθήκης, μετάφραση Anglo-American Cataloguing Rules) ήρθαν με αρκετή καθυστέρηση και δεν εφαρμόστηκαν απ’ όλους, κατά το δοκούν. Ακόμα και σήμερα κοινές συλλογές καταλογογραφούνται ξεχωριστά από την κάθε βιβλιοθήκη, με διαφορετικές πρακτικές, πολιτικές και πρότυπα. Σήμερα βέβαια, , έχουμε την δυνατότητα, ή την πολυτέλεια, πολλών συστημάτων για τον εντοπισμό υλικού σε εθνικό επίπεδο (Βλέπε Ζέφυρος, Αργώ, Συλλογικός Κατάλογος) με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Ο Συλλογικός Κατάλογος των Ελληνικών Ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών, με την οργανωτική δομή του, μπορεί να αποτελέσει τη βάση στη διαμόρφωση ενός συνεργατικού μοντέλου καταλογογράφησης που θα λύσει προβλήματα που ταλανίζουν χρόνια τώρα την ελληνική βιβλιοθηκονομική κοινότητα. Με βάση τα παραπάνω η παρούσα εισήγηση προτείνει ένα μοντέλο συνεργασίας, αρχικά βασιζόμενο στην υπάρχουσα οργανωτική δομή του Συλλογικού Καταλόγου, και σε μία νέα επιθυμητή οργανωτική δομή. Έτσι, περιγράφονται οι δράσεις και οι στόχοι των σημερινών Διαρκών Επιτροπών του Σ.Κ. σε ένα άμεσα εφαρμόσιμο μοντέλο συνεργασίας καθώς και κάποιες σκέψεις για αλλαγές της δομής προς ένα βέλτιστο μηχανισμό και μοντέλο συνεργασίας. Κοινή συνιστάμενη και βασικά συστατικά θα αποτελούν ο Συλλογικός Κατάλογος, το Εθνικό Αρχείο Καθιερώσεων, κοινά βιβλιοθηκονομικά εργαλεία και συνεργατική συνείδηση. Συμφωνίες θα πρέπει να προκύψουν αρχικά στην πολιτική περιγραφικής (εγγραφή πυρήνας-Core Record κ.λπ.) και θεματικής καταλογογράφησης (Θεματικοί κατάλογοι κ.λπ.) και κατ’ επέκταση στην εφαρμογή προτύπων, εργαλείων και υπηρεσιών. Τελικός στόχος, η εναρμόνιση σε κοινά βιβλιογραφικά πρότυπα και πρακτικές που θα βοηθήσουν στη βελτίωση των τοπικών καταλόγων και κατ’ επέκταση του Συλλογικού, προσφέροντας παράλληλα τη βέλτιστη βοήθεια προς τους χρήστες μας στην αναζήτηση βιβλιογραφίας και διαδανεισμού.