Θεωρητική προσέγγιση του Σημασιολογικού Ιστού στο χώρο της πολιτισμικής πληροφορίας: μια πρότυπη εφαρμογή στη βιβλιοθηκονομία

Abstract

τανοούν την πληροφορία και -βασιζόμενα στο περιεχόμενό της- προσφέρουν προηγμένες υπηρεσίες, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών επιστημονικών κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένου και αυτής των επιστημόνων της πληροφορίας. Οι ειδικοί στο χώρο της πληροφορίας αναμένεται, ως διαχειριστές της, να έχουν πρωτεύοντα ρόλο στην εξέλιξη του Παρόντος Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web) στο Σημασιολογικό Ιστό του μέλλοντος (Semantic Web). Η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών Σημασιολογικού Ιστού στο χώρο της διαχείρισης της πολιτισμικής πληροφορίας αποτελεί πρόκληση για τους ειδικούς τόσο των επιστημών της πληροφορίας, όσο και της πολιτισμικής πληροφορικής. Η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτάται αποκλειστικά από το βαθμό κατανόησης του θεωρητικού πλαισίου πάνω στο οποίο βασίζονται αυτές οι τεχνολογίες. Η παρούσα εργασία επιχειρεί να συμβάλει προς αυτήν την κατεύθυνση αναλύοντας, στο πρώτο της μέρος, τη θεωρία και συνεχίζοντας, στο δεύτερο, με σχετικό παράδειγμα. Κύριο άξονα στη θεωρητική προσέγγιση του θέματος αποτελεί η διαστρωματωμένη αρχιτεκτονική του Σημασιολογικού Ιστού. Οι νέες τεχνολογίες που βασίζονται στη σημασιολογία των δεδομένων και των πληροφοριών θεωρούνται δύσκολες στην εφαρμογή τους, με αποτέλεσμα να προτιμώνται γνωστές και -κατά συνέπεια- ασφαλέστερες λύσεις πληροφορικής οργάνωσης. Η εισαγωγή της καινοτομίας, ωστόσο, σε βιβλιοθήκες, και σε κέντρα διαχείρισης της πολιτισμικής πληροφορίας γενικότερα, αποτελεί μία συνηθισμένη πρακτική, λόγος για τον οποίο εκδηλώνεται από την πλευρά των επιστημόνων που απασχολούνται σε αυτούς τους χώρους ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον. Το ενδιαφέρον τους εστιάζεται στην κατανόηση του τρόπου σημασιολογικής αναπαράστασης της γνώσης. Ο απώτερος στόχος είναι η υιοθέτηση και η αξιοποίηση αυτής της μεθοδολογικής προσέγγισης στη βελτίωση των ήδη παρεχόμενων υπηρεσιών και στην ανάπτυξη νέων, πιο προηγμένων, οι οποίες θα προσφέρουν πρωτοποριακές -για τα σύγχρονα διαθέσιμα τεχνολογικά εργαλεία- λύσεις. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας παρατίθεται ενδεικτικό παράδειγμα χρήσης τεχνολογιών Σημασιολογικού Ιστού από το χώρο της πολιτισμικής πληροφορίας. Ο Παγκόσμιος Ιστός του μέλλοντος προσφέρει νέες προοπτικές στο χώρο της διαχείρισης της πληροφορίας (Information Management). μπορεί να δώσει ώθηση σε νέες εφαρμογές διαχείρισης γνώσης (Knowledge Management) και να εισάγει “νοήμονες” υπηρεσίες που θα πραγματοποιούν εργασίες αντί των ανθρώπων με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Παρουσιάζεται μία υποθετική εφαρμογή από το χώρο της βιβλιοθηκονομίας, η μεθοδολογία της οποίας μπορεί να αξιοποιηθεί και σε άλλους τομείς της πολιτισμικής πληροφορίας. Η διαπίστωση ότι έχουν ήδη αρχίσει να δημιουργούνται νησίδες πολιτισμικής πληροφορίας οργανωμένης με σημασιολογικό τρόπο θα αποτελέσει έναυσμα για τη δημιουργία νέων νησίδων και για τη διασύνδεσή τους με τις υπάρχουσες, προβάλλοντας ταυτόχρονα στους επιστήμονες της πληροφορίας ρόλους, μέχρι στιγμής, άγνωστους