Οντολογία Ψηφιακής Βιβλιοθήκης

Abstract

Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες αποτελούν ήδη ένα από τα βασικά μέσα διαχείρισης και διάχυσης πληροφοριών και μια δυναμικά εξελισσόμενη οντότητα στο χώρο της πληροφόρησης. Η άρτια και κοινή δομή και αρχιτεκτονική θεωρείται επιβεβλημένη στη δημιουργία ψηφιακών βιβλιοθηκών με σκοπό την αποτελεσματικότερη διαχείριση των πληροφοριών. Δεδομένου του ασαφούς ορισμού της ψηφιακής βιβλιοθήκης και της ύπαρξης πολλών διαφορετικών δομών, έχει αποτραπεί η υιοθέτηση ενός κοινού μοντέλου, το οποίο να επιτρέπει τη διαλειτουργικότητα. Η εργασία αυτή βασίστηκε σε δυο προγενέστερες προσπάθειες περιγραφής της δομής μιας ψηφιακής βιβλιοθήκης. Η πρώτη βασίζεται σε ένα αυστηρά μαθηματικό μοντέλο στηριζόμενο στη θεωρία συνόλων, ενώ η δεύτερη δίνει μια χρηστοκεντρική θεώρηση της ψηφιακής βιβλιοθήκης προτείνοντας ένα πολυεπίπεδο μοντέλο περιγραφής. Στο πόνημα αυτό προτείνουμε ένα μοντέλο ψηφιακής βιβλιοθήκης, η περιγραφή του οποίου γίνεται με τη μορφή οντολογίας, ενώ η χρήση του θα συμβάλλει στην καθιέρωση ενός προτύπου διαλειτουργικότητας. Το μοντέλο στηρίζεται στις εξής τέσσερις κλάσεις: κοινότητα, υπηρεσίες, διεπαφή και περιεχόμενο, οι οποίες αντιστοιχούν σε τέσσερα βασικά επίπεδα λειτουργίας της ψηφιακής βιβλιοθήκης. Στα επίπεδα αυτά κατηγοριοποιούνται όλες οι επιμέρους λειτουργίες και τα δομικά της στοιχεία. Τα θεμελιώδη δομικά στοιχεία συσχετίζονται μεταξύ τους, τόσο οριζόντια στο ίδιο επίπεδο, όσο και κάθετα μεταξύ διαφορετικών επιπέδων. Οι συσχετίσεις αυτές απεικονίζουν τις λειτουργίες της ψηφιακής βιβλιοθήκης. Tο μοντέλο υλοποιήθηκε με την βοήθεια ενός λογισμικού γραφικής απεικόνισης οντολογιών που ονομάζεται GraphOnto και κωδικοποιεί αυτόματα τις οντολογίες σε γλώσσα OWL.