Ανάπτυξη Πλαισίου Σύμπραξης Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα στις Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες

Abstract

Το περιβάλλον πληροφόρησης χαρακτηρίζεται από την συνύπαρξη πληροφορίας συμβατικής και ψηφιακής μορφής και παράλληλα από την συνύπαρξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Η «νέα οικονομία» αποτελεί μια νεά πραγματικότητα στην ελληνική πληροφοριακή αγορά, επηρεάζει τις επιχειρηματικές δράσεις των βιβλιοθηκών και διαμορφώνει νέους κανόνες. Βασικό πρόβλημα των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών είναι, ότι «πάσχουν» από ανεπαρκείς οικονομικές πηγές, αυστηρές περικοπές στον προϋπολογισμό τους και από χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες που αφορούν στις χρηματοδοτήσεις. Παράλληλα, η εξέλιξη στις νέες τεχνολογίες, η πολυμορφία του διαθέσιμου υλικού, η εξειδίκευση των πληροφοριακών αναγκών έχουν διαμορφώσει έναν ιδιαίτερα απαιτητικό ρόλο για τις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες. Προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτές οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες καταφεύγουν στην ανάπτυξη συνεργατικών σχημάτων. Η παρούσα εργασία πραγματεύεται την εφαρμογή ενός πλαισίου Σύμπραξης Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα στις Aκαδημαϊκές Bιβλιοθήκες και τις Yπηρεσίες Πληροφόρησης. Μέσω των συμπράξεων αυτών εξασφαλίζεται μεταφορά κόστους και τεχνογνωσίας από τον Ιδιωτικό στο Δημόσιο Τομέα, εξασφάλιση της χρηματοδότησης, της κατασκευής, της συντήρησης και της λειτουργίας μιας υποδομής ή της παροχής μιας υπηρεσίας από τον ιδιωτικό τομέα. Σημαντικά πλεονεκτήματα επίσης αποτελούν η κατανομή κινδύνων, η αξιοποίηση ανθρωπίνων και οικονομικών πόρων του Δημοσίου καθώς και η εξάλειψη των υπερβάσεων των προϋπολογισμών και των καθυστερήσεων. Στη συνέχεια, αναφέρονται τα είδη ΣΔΙΤ τα οποία είναι: η Private Finance Initiative (PFI), η Leasing, η Joint Ventures (JV), η Build Operate Transfer (BOT) και η Build Operate Own (BOO). Η προσαρμογή των χαρακτηριστικών των Συμπράξεων Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα στον χώρο των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών δεν είναι μια εύκολη υπόθεση λόγω της ιδιότυπης μορφής που έχει η γνώση ως αγαθό (merit good), μπορεί όμως να εφαρμοστεί στο δίπτυχο “υποδομές - συλλογές”. Ακόμα, αναλύονται τα οικονομικά πλεονεκτήματα της μεθόδου τόσο για την ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη όσο και για το δημόσιο αλλά και για τον ιδιώτη. Τέλος, χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος PESTEL (Policy, Economy, Society, Technology, Environment, Law) για την ανάλυση του εξωτερικού περιβάλλοντος μιας ακαδημαϊκής υπηρεσίας πληροφόρησης. H εργασία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ΣΔΙΤ μπορεί να έχουν εφαρμογή στις υποδομές, στην δημιουργία κτιριακών εγκαταστάσεων, στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, στον εξοπλισμό, στην καθαριότητα και σε άλλα πολλά. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης πληροφοριακών προϊόντων και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας, όπως η θεματική ελληνική βιβλιογραφία, η ψηφιοποίηση υλικού, η δημιουργία βιβλιοθήκης μακροχρόνιου δανεισμού, η διάχυση επιστημονικής σκέψης και διαχείριση ευρεσιτεχνιών, η θεματική ηλεκτρονική εκπαίδευση, η διατήρηση ψηφιακού περιεχομένου, τα ψηφιακά αποθετήρια. Βασικά πλεονεκτήματα της εφαρμογής του μοντέλου αυτού συμπράξεων είναι η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών και παράλληλα η δημιουργία καινοτόμων πληροφοριακών προϊόντων και υπηρεσιών τα οποία θα προσδώσουν ανταγωνιστικό πλεονεκτήματα στις υπηρεσίες πληροφόρησης.