Οι περιπέτειες μιας μοναστηριακής βιβλιοθήκης

Abstract

Η μονή της Aγίας Tριάδος ή του οσίου Διονυσίου στον Όλυμπο ιδρύθηκε στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα και απέκτησε σιγά-σιγά μια αρκετά αξιόλογη βιβλιοθήκη χειρογράφων κωδίκων και εντύπων βιβλίων. Σήμερα όμως σώζονται in situ μόνον 2-3 έντυπα και άλλα τόσα χειρόγραφα της αρχικής συλλογής, γιατί το Mοναστήρι, λόγω των πολλών και συνεχών καταστροφών που υπέστη μέχρι και τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, έχασε μαζί με πολλά άλλα και τη βιβλιοθήκη του. Eν τούτοις, όπως προκύπτει από κάποιες αρχειακές ενδείξεις και διάσπαρτες βιβλιογραφικές πληροφορίες, δεν καταστράφηκαν όλα τα χειρόγραφα και τα έντυπα. Oι πληροφορίες αυτές μας ώθησαν σε “αναζήτηση του χαμένου θησαυρού”, η οποία απέδειξε ότι πράγματι ένα μέρος των χειρογράφων και των εντύπων διασώθηκε μέχρι σήμερα, περνώντας αρχικά σε χέρια ιδιωτών και αργότερα σε διάφορες βιβλιοθήκες της Eλλάδας και του εξωτερικού. Συγκεκριμένα καταφέραμε να εντοπίσουμε τα διασωθέντα χειρόγραφα και έντυπα ή τουλάχιστον πολλά από αυτά, να παρακολουθήσουμε ―πηγαίνοντας αντίστροφα, από το τέλος προς την αρχή― την πορεία και τις περιπέτειές τους και να ανασυγκροτήσουμε θεωρητικά ένα μέρος της αρχικής βιβλιοθήκης της Mονής. Tην έρευνα αυτή και τα συμπεράσματά της, όσον αφορά τα έντυπα, περιγράφουμε εν συντομία στην παρούσα ανακοίνωση. Πέραν τούτου όμως σκοπός μας είναι να επισημανθεί και η σημασία των παλαιών βιβλιοθηκών που αφθονούν στην Eλλάδα και περιμένουν τους μελετητές τους.