Ανίχνευση απαιτήσεων χρηστών για υπηρεσίες ψηφιακών βιβλιοθηκών μέσα από ποιοτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις

Abstract

Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες αποτελούν συστήματα που υλοποιούν υπηρεσίες πληροφόρησης και υποστηρίζουν καθημερινές πρακτικές και ζωτικές λειτουργίες κοινοτήτων όπως η ακαδημαϊκή και η ερευνητική, ενώ η συμβολή των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών στην ανάπτυξη τους, ειδικότερα στην χωρά μας, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική. Η τεχνολογική εξέλιξη και η σύζευξή της με τις απαιτήσεις των χρηστών για την εκτέλεση κρίσιμων εργασιών έχει αυξήσει τους ρυθμούς εξέλιξης τους και έχει καταστήσει συχνότερες τις αναπροσαρμογές στο ύφος και τη μορφολογία τους. Ειδικότερη μέριμνα απαιτεί ο τομέας ανάπτυξης υπηρεσιών ψηφιακών βιβλιοθηκών, ο οποίος σε μεγάλο μέρος κρίνει και την φυσιογνωμία τους συγκριτικά με τις φυσικές βιβλιοθήκες, αλλά και επεμβαίνει σε κρίσιμες φάσεις της πληροφοριακής ροής. Η παρούσα εργασία κινείται σε δύο άξονες. Ο πρώτος άξονας ερευνά την επίδραση των υπηρεσιών ψηφιακών βιβλιοθηκών στην αύξηση της αποδοτικότητας των χρηστών και στην ικανοποίησή τους, ενώ ο δεύτερος επικεντρώνεται στις υπηρεσίες υποστήριξης της συνεργασίας των χρηστών και ερευνά τη συμβολή τους στην συνεργατική ανάκτηση πληροφορίας και τον βαθμό αποδοχής τους. Η μεθοδολογία που επιλέχθηκε είναι ποιοτικής φύσεως και αποτελείται από ημιδομημένες συνεντεύξεις και ιεραρχική ανάλυση των απόψεων που συλλέχθησαν. Τα αποτελέσματα της εργασίας συνοψίζονται σε μια ακριβή αντιστοίχηση των κυριότερων υπηρεσιών ψηφιακών βιβλιοθηκών σε κρίσιμες φάσεις της πληροφοριακής ροής και στην εξαγωγή απαιτήσεων για την λειτουργία εργαλείων συνεργατικής αναζήτησης. Παράλληλα παρουσιάζονται αποτελέσματα που αποτυπώνουν την ικανοποίηση των χρηστών με την χρήση των υπηρεσιών αυτών, τα οποία μπορούν να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα σε φορείς ανάπτυξης ψηφιακών βιβλιοθηκών.