Συναισθηματική νοημοσύνη στις Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες: μια πρώτη προσέγγιση

Abstract

Οι βιβλιοθήκες του 21ου αι. έχουν να αντιμετωπίσουν αμέτρητες προκλήσεις τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό περιβάλλον. Η επίδραση της τεχνολογίας αντανακλάται στο μετασχηματισμό των συλλογών, των υπηρεσιών και της διάθεσης τους, στις πολιτικές που ακολουθούνται, στην κατανομή των πηγών καθώς και στους τρόπους αντιμετώπισης των αλλαγών αυτών από το προσωπικό. Τη στιγμή των αλλαγών και των αυξανόμενων ευέλικτων δομών σε όλους τους οργανισμούς, οι Βιβλιοθήκες σήμερα, περισσότερο από ποτέ είναι σε θέση να εστιάσουν τις υπηρεσίες τους στο περιεχόμενο και να δημιουργήσουν ένα σύστημα παράδοσης της πληροφορίας προσανατολισμένο στον άνθρωπο. Οι προϋποθέσεις και οι δεξιότητες εκείνες που θα καταστήσουν τον Βιβλιοθηκονόμο και γενικά τον Επιστήμονα της Πληροφόρησης, ικανό να ανταποκριθεί στους σημερινούς ρόλους της Βιβλιοθήκης με επιτυχία δεν έχουν διερευνηθεί πλήρως. Αν και ο ρόλος των τεχνολογικών και οργανωσιακών χαρακτηριστικών στη διαδικασία των αλλαγών έχει εκτενώς αναλυθεί και συζητηθεί στη βιβλιογραφία, τα προσωπικά χαρακτηριστικά τα οποία είναι εξίσου καθοριστικά για την επιτυχία των αλλαγών, έχουν παραμεληθεί. Έρευνες των τελευταίων ετών αποδεικνύουν ότι η ευφυΐα από μόνη της δεν μπορεί να εξηγήσει τις επιτυχίες στη ζωή μας ή στη δουλειά μας και πως τα συναισθήματα παίζουν ένα ρόλο-κλειδί στην επιτυχία του οργανισμού μας. Η Συναισθηματική Νοημοσύνη (ΣΝ) (Emotional Intelligence), είναι η ικανότητα να κατανοεί κανείς τα συναισθήματα τόσο τα δικά του όσο και των άλλων, να κάνει λεπτές διακρίσεις ανάμεσα στα διάφορα συναισθήματα, και να χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες ώστε να καθοδηγεί αναλόγως τις σκέψεις και τις πράξεις του. Η ΣΝ, σύμφωνα με πολλούς μελετητές, αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες επιτυχίας στη ζωή, με πιθανά μεγαλύτερη επίδραση από αυτή της γνωσιακής νοημοσύνης σε πολλές πλευρές της ανθρώπινης συμπεριφοράς, συμπεριλαμβανομένων της εργασίας και της εκπαίδευσης. Η έννοια έχει υποστηριχτεί και συζητηθεί σε βάθος από τους ψυχολόγους και φαίνεται να έχει σημαντική δυνατότητα εφαρμογής στο διοικητικό πεδίο. Στις συζητήσεις σχετικά με τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ της διοίκησης και της ηγεσίας εξετάζεται και το κατά πόσον η διαφορά μεταξύ ενός διευθυντή και ενός ηγέτη μπορεί να αποδοθεί στην κατανόηση της συναισθηματικής νοημοσύνης. Αποτέλεσμα της ΣΝ, σύμφωνα με έρευνες, είναι η αυξανόμενη συνεργασία μεταξύ του προσωπικού, η υποκίνηση του προσωπικού από τους διευθυντές/προϊσταμένους, και κατά συνέπεια η υψηλή παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητα αυτού στην εργασία του. Στο προσωπικό με υψηλή ΣΝ παρατηρούνται χαμηλά ποσοστά συγκρούσεων και υψηλότερα επίπεδα ετοιμότητας για δημιουργία και καινοτομία. Ενσωματώνοντας το μοντέλο της ΣΝ στην καθημερινότητα τους, οι Βιβλιοθηκονόμοι-Επιστή μονές της Πληροφόρησης μπορούν να αναπτύξουν ικανότητες που θα οδηγήσουν σε επιτυχημένη διαπροσωπική επαφή με τους χρήστες, με στόχο την πληρέστερη κάλυψη των πληροφοριακών τους αναγκών.