Η ανάπτυξη νέου καταλόγου (opac) με τεχνολογίες Ιστού 2.0: η αποδοχή και αξιολόγηση τους από ομάδα χρηστών

Abstract

Στις βιβλιοθήκες, το κύριο ευρετήριο/εργαλείο ανάκτησης των εγγραφών/ φυσικών πηγών είναι ο Online Public Access Catalog (OPAC). Μέχρι τώρα οι κατάλογοι αυτοί δεν παρέχουν πολλές υπηρεσίες εκτός από την αναζήτηση εγγραφών τον έλεγχο διαθεσιμότητας και την δυνατότητα δανεισμού τεκμηρίων. Οι νέοι OPACs, «νέας γενιάς» κατάλογοι, ονομαζόμενοι πολύ συχνά social OPAC ή OPAC 2.0, βασίζονται στις υπηρεσίες και τις νέες δυνατότητες του "Web 2.0". Το "Web 2.0" (Ιστός [έκδοση] 2.0) αναφέρεται σε μια δεύτερη/νέα γενιά υπηρεσιών του Διαδικτύου - όπως οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης (social networking sites), wikis, διάφορες εφαρμογές και εργαλεία επικοινωνίας - που δίνουν έμφαση στην ηλεκτρονική συνέργεια και ανταλλαγή μεταξύ των χρηστών. Η βιβλιοθήκη του Παντείου Πανεπιστημίου προχώρησε στην ανάπτυξη ενός νέου «κοινωνικού καταλόγου» (OPACIAL) με τον εμπλουτισμό του από τις τεχνολογίες του Ιστού 2.0(http://library.panteion.gr/opacial). Εκτός όμως από τις δυνατότητες αυτές ο νέος κατάλογος έχει δυνατότητες ενοποιημένης θεματικής αναζήτησης από την ψηφιακή βιβλιοθήκη ΠΑΝΔΗΜΟΣ, καλύτερης προβολής των εγγραφών σε συνοπτική και εξαντλητική μορφή, προβολή των θεματικών επικεφαλίδων καθώς και των νέων εγγραφών, προβολή σε xml, δημιουργία βιβλιογραφικών παραπομπών κ.α. Στην εργασία αυτή παρουσιάζονται η αρχιτεκτονική και οι λειτουργίες του "OPACIAL", δίνοντας έμφαση στις δυνατότητες θεματικής περιγραφής από τους χρήστες με σκοπό να αποθηκεύσουν, να αναζητήσουν ακόμα και να εισάγουν σχόλια και σημειώσεις στην πληροφορία του καταλόγου. Επιπλέον παρουσιάζονται τα αποτελέσματα (α) ποιοτικής αξιολόγησης του νέου καταλόγου με χρήση ερωτηματολογίων και δομημένων συνεντεύξεων σε ομάδα χρηστών - ερευνητών και (β) αξιολόγησης με βάση τα στοιχεία που διατηρήθηκαν στα αρχεία καταγραφής (log files) του συστήματος. Τα αποτελέσματα έδειξαν αποδοχή από τους χρήστες των νέων λειτουργιών του OPACIAL. Ακόμα, μια σειρά γόνιμες και επιτυχείς παρατηρήσεις έδωσαν ώθηση για την περαιτέρω ανάπτυξη και βελτίωση του συστήματος.