Βιβλιοθήκες και αρχιτέκτονες: ουτοπίες, προκλήσεις, εμπειρίες

Abstract

Πολλοί μελετητές έχουν επισημάνει την σταθερή αντανάκλαση στην αρχιτεκτονική των βι- βλιοθηκών των εκάστοτε μεταβολών στην τεχνολογία και την κοινωνία. Σκοπός μας σ' αυ- τήν την εργασία είναι να αναδείξουμε την βαθιά γνώση και ειδική σχέση των δημιουρ- γών-αρχιτεκτόνων με τα αντίστοιχα ιδεολογικά ρεύματα που προώθησαν αλλαγές στον κό- σμο της γνώσης. Ποιες ήταν οι ιδέες που κυκλοφορούσαν, όταν αυτοί σχεδίαζαν τις πρωτοποριακές βι- βλιοθήκες του παρελθόντος και ποιές επιρροές δέχονται σήμερα οι δημιουργοί των αντί- στοιχων χώρων; Πως η προσωπικότητα των συγκεκριμένων αρχιτεκτόνων συνδιαλέγεται με τις απαιτήσεις των έργων και πως παράγονται τα πρωτότυπα αρχιτεκτονήματα που στην συνέχεια διαχέονται αναπαραγόμενα σε διαφορετικές κλίμακες και μορφολογικές εκφάν- σεις; Μια σύντομη ιστορική επισκόπηση βασιζόμενη σε βιβλιογραφική έρευνα μας βοήθησε να επιλέξουμε τρία κτίρια-σταθμούς στην αρχιτεκτονική εξέλιξη των βιβλιοθηκών. Από την αρχιτεκτονική ουτοπία του E.Boullee, μεταβαίνουμε στην προκλητική για την εποχή της μεταλλική κατασκευή της βιβλιοθήκης St Genevieve στο Παρίσι, έργο του αρχιτέκτονα H.Labrouste (Ί 9ος αι.) και τελικά στο πολυσυζητημένο κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας, έργο του αρχιτέκτονα D.Perrault (τέλος 20ου αι.). Κοινός παρονομαστής όλων η μνημειακή κλίμακα των κτιρίων, χαρακτηριστικό που φαίνεται να διατηρείται και στις πε- ρισσότερες σύγχρονες σχεδιαστικές προσεγγίσεις.