Οργάνωση και διοίκηση Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών: θεωρητική προσέγγιση και Ελληνική εμπειρία

Abstract

Το θέμα του 10ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών δίνει τη δυνατότητα να ασχοληθούμε με το σύνολο των δραστηριοτήτων των Βιβλιοθηκών από την άποψη της οργάνωσης και διοίκησης αυτών. Οι Βιβλιοθήκες των ΑΕΙ και ΤΕΙ υφίστανται και λειτουργούν ως διοικητικές υπηρεσίες, υπάρχουν και δραστηριοποιούνται στα πλαίσια λειτουργίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Η ανάπτυξή τους εξαρτάται σχεδόν εξ΄ ολοκλήρου από τον προγραμματισμό και τις προοπτικές του συγκεκριμένου φορέα. "Ευκαιρίες" εξέλιξης των βιβλιοθηκών εμφανίστηκαν κυρίως την τελευταία δεκαετία, μέσα από προγράμματα και χρηματοδοτήσεις που προήλθαν από την Ενωμένη Ευρώπη. Η οικονομική ενίσχυση έδωσε τη δυνατότητα στις Βιβλιοθήκες να αυξήσουν τον αριθμό των συλλογών τους (βιβλία, περιοδικά, χάρτες και άλλα σε έντυπη και ηλεκτρονική ή ψηφιακή μορφή), να αποκτήσουν και να εφαρμόσουν τα μέσα που παρέχει η τεχνολογία, να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες τους, να αναπτύξουν παράλληλες δραστηριότητες και να ενισχύσουν το προσωπικό. Τα προαναφερόμενα αποσκοπούν στο να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να εξυπηρετηθούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι ενδιαφερόμενοι. Παράλληλα τα στοιχεία αυτά αποτελούν την έκφραση των συντελεστών της παραγωγής, φύση - εργασία - κεφάλαιο. Στην αμερικάνικη ορολογία αναφέρονται τα "Six M" από το αρχικό Μ: men (άνθρωποι- εργασία), materials (υλικά), machines (μηχανές), managers (οργανωτικά - διοικητικά στελέχη), money (κεφάλαιο) και market (αγορά). Από την ορθή αξιοποίηση αυτών, σε επίπεδο οργάνωσης και διοίκησης, αναμένονται καλύτερα αποτελέσματα και μεγαλύτερη παραγωγικότητα. Οι λειτουργίες του προγραμματισμού, της οργάνωσης, της διεύθυνσης του συντονισμού και του ελέγχου χαρακτηρίζουν τις δραστηριότητες του μάνατζμεντ. Σύμφωνα με τον γάλλο μηχανικό Ανρί Φεγιόλ (Henri Fayol), που θεωρείται ο θεμελιωτής της επιστημονικής διοίκησης, ένα πρόσωπο είναι μάνατζερ όχι γιατί ο τίτλος της θέσης του περιέχει αυτήν τη λέξη, αλλά η δουλεία του περιέχει τις προαναφερόμενες διευθυντικές λειτουργίες. Ως έργα του μάνατζερ θεωρούνται η προσφορά του στην οικονομία, η διοίκηση του οργανισμού ή της επιχείρησης και η καθοδήγηση των ανθρωπίνων δυνάμεων. Τι ισχύει στις Ελληνικές Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες;