Κιβωτός του Αιγαίου: ένα πρόγραμμα της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, για τη δημιουργία της εικονικής παρακαταθήκης των πολιτισμικών τεκμηρίων του αρχιπελάγους

Abstract

Η Κιβωτός του Αιγαίου είναι ένα πιλοτικό πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε από την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολο­γίας και εκτελέστηκε με ευθύνη της Βι­βλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αιγαίου για να δημιουργήσει το πρόπλασμα δικτύωσης χαρακτηριστικών μορφών οργανωμένης 'αποθήκευσης' πολιτισμικού υλικού, που αφορά ή προέρχεται από την περιοχή του Ελληνικού Αρχιπελάγους με ενιαίους κώ­δικες ταξινόμησης και αναδίφησης και η­λεκτρονική υποστήριξη για την αποθήκευ­ση και διακίνηση του υλικού. Τελικός στό­χος του προγράμματος είναι να λύσει τα τεχνικά και οργανωτικά προβλήματα που μια τέτοια δικτύωση συνεπάγεται και να δημιουργήσει τις πρότυπες λύσεις σε πι­λοτική κλίμακα {pilot module), πρόσφορη για πολλαπλή επανάληψη, για την βαθ­μιαία κάλυψη ολόκληρου του πεδίου-στό-χου. Το Πρόγραμμα διεύθυνε ο καθηγη­τής Κώστας Μαν. Σοφούλης με την συ­νεργασία του αναπλ. Καθηγητή Σωτήρη Χτούρη. Η πιλοτική μονάδα του δικτύου αποτελεί­ται από την Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημί­ου Αιγαίου ως τεχνική και διαχειριστική βάση, την Δημόσια Βιβλιοθήκη 'Κοραή' της Χίου, το Ιστορικό Αρχείο Σάμου, το Αρ­χαιολογικό Μουσείο Σάμου και το Εργα­στήριο Πολιτισμικής Τεχνολογίας του Τμή­ματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πα­νεπιστημίου Αιγαίου. Καθένας από τους κόμβους του πιλοτικού δικτύου αντιπρο­σωπεύει την αντίστοιχη μορφή και το πε­ριεχόμενο που προσιδιάζει στην κατηγο­ρία του. Ειδικότερα το Εργαστήριο Πολι­τισμικής Τεχνολογίας αποτελεί ενεργή μο­νάδα συλλογής και οργάνωσης διάσπαρτου πολιτισμικού υλικού {μουσική, χορός, λαογραφικό υλικό, οπτικοακουστικό υλικό κ.λ.π.), και αποστολή του είναι να δημιου­ργεί 'αρχεία' υλικού που δεν έχουν εναπο­τεθεί ήδη σε αντίστοιχα σημεία-φορείς. Το πιλοτικό πρόγραμμα ολοκληρώθηκε σε διάστημα τριών ετών περίπου και το πιλο­τικό δίκτυο έχει ήδη τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία. Είναι προσβάσιμο από το Διαδίκτυο και υποστηρίζεται από την πληρο­φορική βάση της Βιβλιοθήκης του Πανεπι­στημίου Αιγαίου. Οι κόμβοι του πιλοτικού δικτύου χρησιμοποιούν κοινά πρότυπα α­ποθήκευσης, καταλογογράφησης και α­ναδίφησης του υλικού και των τεκμηρίων που διαθέτουν, με την χρήση του συστή­ματος GEAC για τεκμήρια βιβλιοθηκoνομικής υφής, και STATUS για υλικό αρχεια­κής και μουσειακής υφής. Η επόμενη φάση του προγράμματος θα είναι η επέκταση του δικτύου με την χρή­ση των εμπεδωμένων πλέον γνώσεων και της δοκιμασμένης τεχνολογίας σε νέους φορείς που θα θελήσουν να προσχωρή­σουν σε αυτό και ανάλογα με τους οικο­νομικούς πόρους που θα εξασφαλίζονται. Την διαχειριστική ευθύνη διατηρεί η Κε­ντρική Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Αι­γαίου, μέχρις ότου οργανωθεί εξειδίκευα μένη διαχειριστική μονάδα αποκλειστικά αφοσιωμένη στο Δίκτυο