Η πληροφοριακή παιδεία στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση: διερεύνηση των αντιλήψεων των φοιτητών

Abstract

Η διερεύνηση των αντιλήψεων των φοιτητών αποσκοπεί στην αναλυτική περιγραφή της έννοιας: «πληροφοριακή παιδεία», όπως αυτή γίνεται αντιληπτή στο πλαίσιο της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η κατανόηση των διαφορετικών τρόπων που οι φοιτητές βιώνουν εμπειρικά τη σχέση τους με την αναζήτηση, αξιολόγηση και χρήση των πληροφοριών, καθώς και η ανάδειξη των παραγόντων που επηρεάζουν την ανάπτυξη πληροφοριακών δεξιοτήτων αποτέλεσε το αντικείμενο της έρευνας. Μεθοδολογικά, για τη διερεύνηση του θέματος υιοθετήθηκε ένα μικτό ερευνητικό σχέδιο δύο προσεγγίσεων. Με την πρώτη μέθοδο, επιδιώχθηκε η περιγραφική παρουσίαση της εμπειρίας στην αναζήτηση και χρήση πληροφοριών στο σχολείο (ποσοτική διερεύνηση με χρήση ερωτηματολογίου σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 620 φοιτητών, εισαχθέντων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο το ακαδημαϊκό έτος 2007-8). Με τη δεύτερη μέθοδο, επιδιώχθηκε η διερεύνηση της διαφοροποίησης των αντιλήψεων των φοιτητών κατά τη διάρκεια της φοίτησης στο πανεπιστήμιο (ποιοτική φαινομενογραφική έρευνα δε δύο φάσεις, μέσω ατομικών συνεντεύξεων σε 47 τυχαία επιλεγμένους ενεργούς φοιτητές από όλα τα τμήματα του ίδιου Πανεπιστημίου, και μέσω επικοινωνίας με τη χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, Μάρτιος 2009-Ιούλιος 2010). Στα αποτελέσματα της έρευνας, περιλαμβάνονται οι κατηγορίες περιγραφής των διαφορετικών αντιλήψεων, η μεταξύ τους συσχέτιση, αλλά και η συσχέτισή τους με τις έννοιες που τέθηκαν από τους συμμετέχοντες. Περιλαμβάνεται επίσης, η ανάλυση των επιπέδων επίγνωσης που διαμορφώνουν οι φοιτητές ως προς την σχέση τους με την πληροφορία. Συμπερασματικά, εκτιμάται ότι τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν για την ενίσχυση του μηχανισμού μάθησης δια μέσου της αξιολόγησης των μαθησιακών στόχων που υποστηρίζουν τα προγράμματα σπουδών. Η αναμόρφωση του περιεχομένου τους με σκοπό την κάλυψη των διαπιστωμένων ανεπαρκειών, σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες των φοιτητών και τις αντιλήψεις που αναπτύσσονται εντός του εκπαιδευτικού πλαισίου, αποτελεί απώτερο σκοπό της έρευνας αυτής. Τέλος, η καλλιέργεια αποδοτικών πρακτικών πληροφόρησης γίνεται αντιληπτή από τους φοιτητές ως επιδίωξη που επιτυγχάνεται με την ένταξη της πληροφοριακής παιδείας στην εκπαιδευτική διαδικασία.