Χρήση εναλλακτικών μετρικών για την αποτίμηση της διάδοσης της έρευνας σε επιστημονικά συνέδρια

Abstract

Οι εναλλακτικές μετρικές (altmetrics) προτείνονται ως εναλλακτική λύση για τη μέτρηση της απήχησης των επιστημονικών άρθρων και αναφορών. Ο όρος altmetrics εμφανίστηκε στο επιστημονικό γίγνεσθαι το 2010 και εφαρμόζεται σε φυσικά πρόσωπα (ερευνητές, συγγραφείς), σε εκδοτικές οντότητες (βλ. περιοδικά, βιβλία, κ.ά.) και εκδοτικές μονάδες (εργασίες). Τα altmetrics δεν επικεντρώνονται στις αναφορές (citations) που λαμβάνουν κάποιες εργασίες, αλλά σε μια σειρά μετρήσεων της απήχησης τους, όπως το πλήθος των προβολών του, το πλήθος των λήψεων και το πλήθος αναφορών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στηρίζονται σε διάφορες υπηρεσίες των κοινωνικών δικτύων, κυρίως σε αυτές που απευθύνονται στην ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα, όπως τα Mendeley, CiteULike, ResearchGate κλπ., αλλά και σε άλλες δημοφιλέις, όπως το Twitter ή το Facebook, και λειτουργούν συμπληρωματικά με τις παραδοσιακές, βιβλιομετρικές, πρακτικές αποτίμησης. Ενδεικτικά παραδείγματα υπηρεσιών εναλλακτικών μετρικών είναι τα PlumAnalytics, Kudos και ImpactStory. Προκύπτει λοιπόν ότι οι εναλλακτικές μετρικές παρέχουν μια ένδειξη για την επιρροή των επιστημονικών ερευνών και αποτελούν ένα ζήτημα το οποίο παρουσιάζει έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον για περαιτέρω μελέτη. Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται τη χρήση των εναλλακτικών μετρικών με σκοπό να αποτιμηθεί η διάδοση της έρευνας στα επιστημονικά συνέδρια. Σε αυτή την εργασία συλλέχθησαν και αναλύθηκαν μετρικές της απήχησης των εργασιών τεσσάρων συνεδρίων, τόσο παραδοσιακοί (αναφορές), όσο και εναλλακτικοί (altmetrics). Τα συνέδρια που καλύφθησαν ήταν τα ζεύγη των συνεδρίων των ψηφιακών βιβλιοθηκών ECDL/JCDL και της ανάκτησης της πληροφορίας SIGIR/ECIR. Εξετάστηκαν 3.681 εργασίες από τα τέσσερα αυτά συνέδρια και μέσω των αποτελεσμάτων της παρούσας έρευνας επιβεβαιώνεται το γεγονός ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, η ακαδημαϊκή κοινότητα χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε για επίκαιρη ενημέρωση των εξελίξεων σε ένα χρονικά προσδιορισμένο γεγονός, όπως είναι τα συνέδρια, είτε για περαιτέρω εξέταση και για ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών.